Światła odblaskowe
Światła odblaskowe ,element odblaskowy, odblask – urządzenie, element wskazujące obecność pojazdu, pieszego lub elementu poprzez odbicie światła wysyłanego przez źródła światła dokładnie w jego kierunku[1][2][3][4]. Światła i elementy odblaskowe stosuje się w celu poprawy widoczności, szczególnie po zmierzchu[5][4].
Światła odblaskowe najczęściej to zestaw mini retroreflektorów[6] — układu miniaturowych reflektorów rogowych albo w połączeniu z zestawem małych soczewek, które po oświetleniu odbijają światło w kierunku z którego pada, zwiększając widoczność np. na drodze[7].
Odblaski mogą występować w postaci pasków (taśm) odblaskowych na stałe przymocowane do odzieży, elementów odblaskowych będących samodzielnym urządzeniem, które można przymocować do dowolnego elementu np. odzieży. W przypadku pojazdów światła odblaskowe są zwykle częścią stałą pojazdu. W rowerach odblaski znajdują się zwykle na kołach, pedałach, pod siedzeniem, z tyłu bagażnika i przed przednim widelcem. W motocyklach, samochodach i innych pojazdach odblaski są wbudowane w przód i tył (oraz boki) obok reflektorów i świateł hamowania[4][5][8][9]. .
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Jednym z obszarów, gdzie stosuje się elementy odblaskowe jest poprawa widoczności pieszych[5]. Z badań wynika, że jeśli ten sam pieszy, który widoczny był z odległości 22,4 – 33m bez elementów odblaskowych, po wyposażeniu go w opaskę odblaskowa koloru żółtego umieszczoną na przedramieniu zauważony zostaje z około 62,3 – 108,1m[10]. UOKiK wskazuje, że optymalną wysokością, na jakiej użytkownik powinien nosić (mocować) odblask jest wysokość padania na niego wiązki światła pochodzącego z reflektorów samochodu[8].
Elementy odblaskowe w postaci taśm lub pojedynczych elementów stosuje się w kamizelkach odblaskowych lub odzieży roboczej wymagającej poprawy widoczności.[11][12][13].
Światła odblaskowe stosuje się jako oświetlenie pozycyjne pojazdów, w szczególności takich jak rower, wózek rowerowy, motorower, wózek inwalidzki i pojazd zaprzęgowy[14][15].
Punktowe elementy odblaskowe stosuje się jako uzupełnienie znaków poziomych podłużnych i poprzecznych, jak również samodzielnie na krawędzi jezdni na odcinkach dróg, na których dopuszcza się postój pojazdów na jezdni, a uzasadnione jest wskazanie krawędzi jezdni. Punktowe elementy odblaskowe stosuje się w celu ostrzegania, prowadzenia i informowania kierujących o miejscach i odcinkach dróg szczególnie niebezpiecznych[16]. Stosuje się tutaj trzy barwy: biała – dla stałej organizacji ruchu z wyjątkiem prawo-stronnych linii krawędziowych, czerwona – dla prawostronnych linii krawędziowych jezdni, żółta – dla oznakowania czasowych zmian organizacji ruchu[16].
Są elementem odzieży roboczej w praktycznie każdej branży przemysłowej. Są też elementem ubioru w przypadku służb państwowych. W Policji stosowane począwszy od wspomnianych mundurów, poprzez kamizelki odblaskowe, tarczki sygnalizacyjne czy elementy zabezpieczenia zdarzenia drogowego[4]
Światła odblaskowe w prawie
[edytuj | edytuj kod]Odblaski dla niechronionych użytkowników i pojazdów niezmotoryzowanych
[edytuj | edytuj kod]W Unii Europejskiej odblaski dla pieszych muszą być certyfikowane zgodnie z normą bezpieczeństwa EN 17353:2020, która jest połączeniem wcześniejszych certyfikowanych norm EN 1150:1999 i EN 13356:200; Norma ta dotyczy w szczególności odblaskowej odzieży i akcesoriów do użytku nieprofesjonalnego. Istnieją inne normy dotyczące innych rodzajów odblasków, takich jak profesjonalne kamizelki odblaskowe i odblaski na rowerach lub samochodach[8][17].
W Finlandii, Estonii, na Łotwie i Litwie piesi są prawnie zobowiązani do noszenia odblasków podczas chodzenia w ciemności.
W Polsce w myśl przepisów prawo o ruchu drogowym obowiązek używania elementów odblaskowych (odblasków, akcesoriów odblaskowych ) podczas poruszania się po drodze publicznej mają wszyscy piesi, poruszający się po drodze po zmierzchu poza obszarem zabudowanym[18] chyba że porusza się po drodze przeznaczonej wyłącznie dla pieszych lub po chodniku, przy czym pieszy to osoba znajdująca się poza pojazdem na drodze i niewykonująca na niej robót lub czynności przewidzianych odrębnymi przepisami czyli pieszym jest także osoba ciągnącą lub pchającą rower, motorower, motocykl, wózek dziecięcy, podręczny lub inwalidzki, osoba poruszająca się w wózku inwalidzkim. Analogicznie za pieszego będzie uważana również osoba poruszająca się na hulajnodze, deskorolce, rolkach lub wrotkach[5].
Odblask dla pojazdów
[edytuj | edytuj kod]UE korzysta z regulaminu EKG ONZ nr 3, aby podzielić światła odblaskowe na kilka klas: IA, IB, IIIA, IIIB i IVA. UE stosuje regulamin EKG ONZ nr 104 dotyczący oznakowania odblaskowego pojazdów kategorii M2 i M3 (transport osób), N (transport towarów), O2, O3 i O4 (przyczepy). W tym rozporządzeniu stosuje się kolorowe oznaczenia. W prawie UE obowiązuje również dyrektywa Rady 76/757/EWG z dnia 27 lipca 1976 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do świateł odblaskowych pojazdów silnikowych i ich przyczep.[potrzebny przypis]
Obowiązek wyposażenia w światła odblaskowe nakładają odpowiednie przepisy prawa, np. na producentów pojazdów, uczestników ruchu drogowego. W Polsce takie wymagania określa art. 66 ust. 5 , ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.), Dz.U.2016.2022- aktualnie obowiązujący od lipca 2023, Rozdział 3 - `"Światła", § 12. "Obowiązkowe światła zewnętrzne w pojeździe" - paragraf ten określa obowiązek wyposażenia w światła odblaskowe pojazdów różnych rodzajów. Według tych przepisów wszystkie pojazdy przeznaczone do ruchu na drogach publicznych muszą być wyposażone w światła odblaskowe tylne koloru czerwonego[a] i przednie koloru białego[b], a pojazdy o całkowitej długości przekraczającej 6 metrów - dodatkowo boczne światła odblaskowe koloru żółtego. Przyczepy pojazdów samochodowych winny być wyposażone z tyłu w czerwone światła odblaskowe o kształcie trójkąta równobocznego skierowanego wierzchołkiem do góry. Światła odblaskowe powinny być tak skonstruowane, by w warunkach dobrej przejrzystości powietrza oświetlone reflektorami samochodowymi (światłami drogowymi) ich światło odbite widoczne było z odległości 150 metrów[19].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Regulamin nr 48 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) - Jednolite przepisy dotyczące... - Prawo.pl [online], www.prawo.pl [dostęp 2024-01-24] .
- ↑ światła odblaskowe - definicja, synonimy, przykłady użycia [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2024-01-24] (pol.).
- ↑ safety reflectors [online], WordSense Dictionary [dostęp 2024-01-24] (ang.).
- ↑ a b c d Stołeczny Magazyn Policyjny , O odblaskach więcej niż zwykle [online], Stołeczny Magazyn Policyjny [dostęp 2024-02-15] (pol.).
- ↑ a b c d Piotr Kaźmierczak , Sławomir Cholewiński. , Akcesoria odblaskowe dla pieszych stosowane na drogach publicznych., „Transport Samochodowy”, 4 (2016), 2016, s. 57-63 (pol.).
- ↑ Klub Młodego Odkrywcy [online], www.kmo.org.pl [dostęp 2024-01-24] .
- ↑ U.S. Consumer Product Safety Commission Bicycle Reflector Project report
- ↑ a b c Urszula Adamczyk , Agnieszka Jaczyńska (red.), Kupujemy odblaski. Poradnik dla konsumentów. [online], Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, 2015 (pol.).
- ↑ Vicenc Aguado Bruce James , Andrew Vink , Erlinda Biescas , An improved combination of Natural Reflectors and Corner Reflectors to monitor surface heave generated by SAGD operations using InSAR satellite technology, wyd. WHOC15-321, ResarchGate, 2015 (ang.).
- ↑ Paweł Kępa , Wojciech Żagan , Krzysztof Tereszkiewicz , Badanie zakresu widoczności pieszego wyposażonego w element odblaskowy w porze nocnej, „Autobusy: technika, eksploatacja, systemy transportowe”, 18.6 (2017)., 2017 (pol.).
- ↑ Understanding Hi-Vis Standards and the Importance of Replacing Used High Visibility Apparel | Ergodyne [online], www.ergodyne.com [dostęp 2024-02-14] .
- ↑ Steve Cole , How Does Reflective Tape Work? [online], Reflective Solutions Information, 19 grudnia 2022 [dostęp 2024-02-14] (ang.).
- ↑ Understanding Hi-Vis Standards and the Importance of Replacing Used High Visibility Apparel | Ergodyne [online], www.ergodyne.com [dostęp 2024-02-14] .
- ↑ Internetowa baza tekstów prawnych OpenLEX [online], OpenLEX [dostęp 2024-02-14] (pol.).
- ↑ Internetowa baza tekstów prawnych OpenLEX [online], OpenLEX [dostęp 2024-02-14] (pol.).
- ↑ a b Elementy odblaskowe [online], BWIR [dostęp 2024-02-14] (pol.).
- ↑ EN 17353:2020 For Protective Clothing - Enhanced visibility equipment for medium risk situations - Test methods and requirements [online] [dostęp 2024-02-14] (ang.).
- ↑ Polska Policja , Obowiązkowe odblaski dla pieszych [online], Policja.pl [dostęp 2024-02-14] (pol.).
- ↑ Warunki techniczne pojazdów oraz zakres ich niezbędnego wyposażenia. sip.lex.p. [dostęp 2024-01-31]. (pol.).